Slow fashion of wel zelf kleding maken betekent naast het maken van unieke kledingstukken en vaak ontspanning, vooral óók bewustwording van het maakproces.
De voorbereiding, knippen naaien een eventueel aanpassen van je naaiproject, geeft je een tevreden en trots gevoel en helpt je realiseren hoeveel (tijd) het kost een kledingstuk te maken.
Als je zelf kleding maakt, koop je minder en “verbruik” je minder kleding is mijn stelling. Je bent er “zuiniger” op, omdat je er zelf veel effort in hebt gestoken.
Zelf kleding maken is niet altijd goedkoper, zeker niet als je het vergelijkt met de goedkope kledingmerken, maar wel al duurzamer.
Nog duurzamer wordt het natuurlijk als ook het materiaal wat je gebruikt, duurzaam wordt geproduceerd.
Als je op een markt stof koopt, is dit niet altijd duidelijk. Dus ben ik me eens gaan verdiepen in de mogelijkheden om wat duurzamer mijn kleding te maken, in ieder geval door betere stofkeuzes, en hopelijk in de (nabije) toekomst volledig duurzaam.
In dit blog wil ik een overzicht geven van duurzaam geproduceerde stoffen (en wat niet) tot ecologische, eco-friendly, natuurlijke materialen tot hergebruik van materialen. Maar ook wat meer info over keurmerken op het gebied van duurzame stoffen en interessante adresjes.
Voor mij was in ieder geval een eye-opener dat sommige stoffen in basis al duurzamer zijn dan anderen. Daarom een overzicht van stoffen op natuurlijke basis van meest naar minst duurzaam.
Stoffen op natuurlijke basis….
- TENCEL®/ Lyocell
Voor het merk TENCEL® wordt het hout voor het maken van een lyocell stof gehaald uit speciaal beheerde, duurzame bossen in Zuid-Afrika. De stof lyocell is gemaakt van houtsnippers van onder andere de eucalyptusboom. Lyocell is het duurzame alternatief voor viscose.
- Bamboe
Bamboe is een snelgroeiende grassoort die geen meststoffen of pesticiden nodig heeft. En veel minder water dan katoen. Helaas wordt veel bamboe wel intensief chemisch nabewerkt, met stoffen die niet goed zijn voor mens en milieu. Dus wel kiezen voor eco-bamboe, waar dit niet aan de orde os.
- Hennep
Hennep komt van de hennepplant. Het groeit veel sneller dan katoen (dus vaker oogsten) en er is zijn minder chemicaliën nodig. Echter om van de plant een werkbare vezel en stof te maken is wel weer lastiger.
- Linnen
Linnen is een natuurlijke vezel afkomstig van de vlasplant. En er is relatief weinig gif of kunstmest nodig om de plant te laten groeien, maar het verwerkingsproces is behoorlijk arbeidsintensief. Een betere keuze is biologisch linnen, dit wordt zonder chemicaliën verbouwd. Check het GOTS keurmerk.
- Viscose Viscose stof heeft een natuurlijke oorsprong, namelijk in de grondstof; bomen. Het chemische productieproces is echter wel behoorlijk vervuilend (alternatief is het minder vervuilende TENCEL®/lyocell)
- Katoen Katoen wordt veel gebuikt voor kleding, maar is in basis niet zo duurzaam omdat er veel pesticiden worden gebruikt op de katoenplant (slecht voor natuur/milieu, maar ook slecht voor de teler en plukker uiteraard). Als je hier kiest voor biologisch katoen bijvoorbeeld Fairtrade cotton en BCI (Better Cotton Initiative), dan worden er geen schadelijke stoffen gebruikt.
- Wol Wol is in basis heel duurzaam, omdat het heel lang mee gaat. En ook niet dieronvriendelijk. Het schaap moet toch geschoren worden. Echter de schapen produceren wel behoorlijk wat CO2. Let hierbij vooral op het GOTS logo, ivm de leefomstandigheden van de schapen.
- Zijde Zijde is gemaakt van de zijderups en het produceren van zijde is veelal een zeer dieronvriendelijk proces.
Mijn bronnen voor bovenstaand overzicht zijn Growthinkers en Honesse.
Hergebruik materialen
Het hergebruik van materialen is een mooie manier om duurzaam gebruik te maken van kleding (of stoffen) die al eerder gemaakt is.
Van een heren overhemd kun je namelijk heel goed een dames top maken. In het boek “hoe maakt u het?” hier een mooi voorbeeld van.
Zelf heb ik vrij recent van een RTW jurk een DIY rok gemaakt.
De jurk zat eigenlijk al niet goed vanaf het begin; te strak aan de bovenkant. Onlangs trok ik ‘m weer eens aan om ‘m meteen weer uit te doen.
De onderkant, de rok, was eigenlijk best leuk, dus van de bovenkant van het lijfje een boord en riemlussen gemaakt en de knoopsgaten “hergebruikt”. Zie het resultaat.
Maar ook als je je kleding net iets leuker en frisser maken op een duurzame manier.
In mijn geval wilde ik eigenlijk een blouse wegdoen, omdat ik er al heel lang een vlek niet uit kreeg. Toevallig kwam ik een workshop Ecoprinting tegen (via Young & Fair) van de Textielwerkplaats. Met een heel grappig resultaat.
Maar ik kwam ook een leuk idee tegen op Instagram, van een dekbed hoes een leuke pyjama gemaakt, super!
Bij veel kringloopwinkels vind je tegenwoordig ook reststoffen (of wol). Ik heb de neiging om altijd te veel te kopen, dus breng ook wel eens wat. Ze zijn hier heel blij mee.
Een bedrijf dat zich speciaal richt op kwalitatief hoogwaardige reststoffen, maar dan wel in wat grotere hoeveelheden, is Trickle Down Fabrics.Trickle Down Fabrics koopt rest metrage van verschillende Nederlandse en Belgische mode-ontwerpers, om deze stoffen vervolgens aan te bieden aan starters.
Heel fijn is dat ik een aantal samples van ze mocht ontvangen, om deze mooie kwaliteit te ervaren. Voor mij een reden om binnenkort eens langs te gaan in Arnhem…
Waar vind je duurzame (gecertificeerde) stoffen en materialen
Naast het al wat bewuster omgaan met de gangbare en natuurlijke materialen en het hergebruiken van bestaande kledingstukken, zijn er natuurlijk ook al veel ecologisch verantwoorde stoffen op de markt. Om daar wat meer gevoel bij te krijgen, heb ik bij aantal wat samples op gevraagd.
Hieronder een niet onuitputtelijk overzichtje (en ik ben er vast een aantal vergeten):
Ecotex
Omdat ik vooral ook wel heel erg nieuwsgierig was naar de opties en kwaliteit van de hennep producten, heb ik bij Ecotex een aantal hennep samples opgevraagd. De stoffen zijn 100 % hennep, of er is een combi gebruikt van hennep en organic cotton. Echt hele mooie kwaliteit stoffen. Van een viscose-achtige, tot canvas en jersey/joggingstof.
De (hennep) stoffen zijn hier te vinden en ik ga zeker de linnen-achtige stof gebruiken om een broek van te maken.
Mevrouw Jett
En wat meer een dwarsdoorsnede van beschikbare duurzame stoffen, komen bij mevrouw Jett vandaan.
Vooral leuk is de diversiteit, van een mooie Tencel Jersey tot een zomerse katoen, en ook grappig om bijvoorbeeld van de Canvas (van gerecycled materiaal) een jeans jasje te maken. Mooi om ook de merknamen van de leveranciers/ producenten erbij te hebben.
Leanne van mevrouw Jett geeft aan dat de vraag naar duurzame stoffen, vooral bio katoen (vooral jersey/tricot) en de wat gekledere Ecovero viscose, steeds groter worden, ook onder jongeren onder de 30. Een goed teken! Echter dit heeft helaas ook zijn weerslag op de kosten van grondstoffen en dus de prijzen…
Behalve duurzame stoffen, heeft mevrouw Jett ook samen-naaidagen.
Wat een leuk idee!
Eco Fashion Fabrics
Bij online zoeken op duurzame stoffen, komt Eco Fashion Fabrics naar boven. Gevraagd naar wat het meest gangbaar is, en ben verrast door de bamboo jersey en door de joggingstof van gerecycled materiaal. Ze bieden ook duurzaam geproduceerd garen aan.
Duurzaam heeft vaak een “duur” imago, maar ook vanaf € 10,– per meter, heb je een mooie stof en ben je al goed bezig.
Heb jij (of ben jij een) interessant adresjes, laat het me dan weten.
Keurmerken
GOTS,
GOTS staat voor Global Organic Textile Standard, een norm die niet alleen de aanwezigheid en hoeveelheid organisch materiaal in stoffen verifieert en de stroom van grondstoffen van de bron naar het eindproduct volgt, maar ook bedrijven auditeert om ervoor te zorgen dat deze materialen verwerkt volgens strikte normen.
Het GOTS-certificaat geldt alleen voor stoffen die meer dan 70% biologisch katoen bevatten en voor bedrijven die ecologisch en maatschappelijk verantwoord zijn.
OEKO-TEX
De Oeko-Tex Standard 100 is een wereldwijd en onafhankelijk test- en certificeringssysteem voor textielgrondstoffen, afgewerkte textielstoffen en eindproducten in alle productiestadia. Met hun slogan “Vertrouwen in textiel” werd Oeko-Tex een wereldwijd synoniem voor verantwoorde textielproductie, veiligheid en transparantie. Oeko-Tex-certificering is een zeer belangrijke stap naar minder gebruik van gevaarlijke chemicaliën in de textielindustrie.
GRS
GRS staat voor Global Recycled Standard, een norm die de aanwezigheid en hoeveelheid gerecycled materiaal in stoffen verifieert en de stroom van grondstoffen van de bron naar het eindproduct volgt. Het is een internationale, vrijwillige productnorm die eisen stelt aan certificering door derden van gerecycleerde inhoud, sociale-en milieupraktijken en chemische voorwaarden. Het GRS-certificaat is alleen van toepassing op stoffen die meer dan 50% gerecyclede vezels bevatten.
TENCEL™Lyocell
TENCEL™ Lyocell-vezels komen van duurzame houtbronnen, geoogst uit gecertificeerde en gecontroleerde bronnen volgens de strenge richtlijnen van het Lenzing Wood and Pulp Policy. Bovendien is het hout en de pulp die de Lenzing Group gebruikt, afkomstig uit duurzaam beheerde bossen. TENCEL™ Lyocell-vezels hebben de BioPreferred®-aanduiding van het Amerikaanse Department of Agriculture (USDA) gekregen. Alle TENCEL™ standaard Lyocell-vezeltypes zijn gecertificeerd als biologisch afbreekbaar.
LENZING™ ECOVERO™ VISCOSE
LENZING™ ECOVERO™ Viscosevezels zijn de nieuwe standaard in milieuvriendelijke viscose. Deze vezels zijn afkomstig van gecertificeerde houtbronnen met behulp van een ecologisch verantwoord productieproces dat voldoet aan hoge milieunormen.De productie van LENZING™ ECOVERO™-viscosevezels genereert tot 50% lagere emissies en waterimpact in vergelijking met generieke viscose.
Op de site van Milieu centraal staat een uitgebreid overzicht van alle (internationale keurmerken) en hun eigenschappen.
Overig
Mocht je verder geïnteresseerd zijn in duurzaamheid en kleding, hieronder nog paar interessante artikelen van MVO Nederland, Milieu centraal, Afval circulair en Oxfam Novib.
